Wennen op de Ward (Senegal)

De dagdienst begint om 07:00, iedere dienst beginnen we met gebed, waarna de overdracht volgt. De nachtdienst vertrekt en als dagdienst lees je de charts (statussen) door en loop je langs je patiënten. "Salaam Aleekum! Nanga def? No toudou? Nelique la touddou" (Hallo, hoe gaat het? Wat is uw/jouw naam? Ik heet Nelique). Tot zover mijn Wolof op het moment, gelukkig is er altijd daycrew in de buurt om te helpen vertalen. Heel af en toe is er een patiënt die een beetje Engels spreekt, sommigen spreken naast hun stamtaal wel ook Frans, maar ook daarmee kom ik helaas niet heel ver. Maar al zijn het maar een paar woorden, de mensen waarderen het enorm dat je probeert hun taal te spreken! Na het eerste rondje kijken we of de nuchter bordjes overal boven het bed hangen van de patiënten die vandaag hun operatie krijgen. Wie is er als eerste aan de beurt? Die mag ook als eerste gaan douchen, schone OK-jas aan en daarna goed controleren of alle sieraden uit zijn want bijna alle mensen hebben een soort band om hun middel wat ze graag aan willen houden. Degene die als eerste voor OK mag heeft van de nachtdienst al de premedicatie gehad, degene die 2e of later zijn moeten wachten op de 30 min call van de OK dat de medicatie gegeven mag worden. De patiënt word door het OK-team opgehaald op de afdeling, samen met de verpleegkundige word de checklist doorgenomen, heeft de patiënt akkoord gegeven voor de operatie? De meeste mensen kunnen niet lezen en schrijven, dus vaak word er gebruik gemaakt van een vingerafdruk i.p.v. een handtekening. Ook nu word aan de patiënten gevraagd of ze het fijn vinden dat we met hen bidden voor de operatie, bijna altijd willen ze dat heel graag. Als eind van de morgen de eerste patiënten weer terugkomen naar de afdeling worden er een aantal keer vitale functies (bloeddruk, pols, saturatie en temperatuur) gecontroleerd. Halverwege de ochtend doen de chirurgen een ronde over de afdeling en weet je wie er ontslagen word naar het Hope Center, deze mensen worden altijd rond 13:00 opgehaald. Voor ontslag moet eerst een hoop uitleg gegeven worden. De meeste mensen krijgen medicatie mee, pijnstilling, vitamines en soms antibiotica. Maar hoe ga je aan mensen die niet kunnen lezen en schrijven uitleggen hoe ze hun medicatie in moeten nemen? Je word vanzelf creatief moet ik zeggen, en dus vertel ik aan de hand van kleuren en streepjes hoe medicatie ingenomen moet worden. Wat ik ook al heb geleerd is dat de mensen altijd zullen zeggen dat ze het snappen, ook al is dat niet zo. Ik vertel, de daycrew vertaalt en vervolgens laat ik de patiënten het weer aan mij uitleggen hoe ze hun medicatie moeten innemen zodat ik zeker weet dat ze het begrijpen. Afspraak voor outpatients (poli afspraak voor de tent op de dock) word meegegeven, en dan moeten we de tassen controleren. In het begin vond ik dit heel ongemakkelijk, maar je vind er soms de gekste dingen in terug die mensen proberen mee te nemen vanaf het schip. Er word een oproep gedaan naar de bemanning van het hele schip om de patiënten uit te zwaaien vanaf deck 7 en 8, want door COVID mogen er behalve het medisch personeel geen andere bemanningsleden in het ziekenhuis komen. Zo hebben ze toch bijna iedere dag even de mogelijkheid om te zien waar we het allemaal voor doen, die enorm blijde en dankbare gezichten van de mensen als ze ontslagen worden, in de auto stappen en onder luid applaus en tussen een rij van zwaaiende mensen door de haven uitrijden is geweldig om te zien! De foto's hieronder zijn gemaakt toen 1 van onze patiënten werd ontslagen die na haar operatie aan haar voet een paar complicaties kreeg en uiteindelijk ruim 2 maanden bij ons in het ziekenhuis lag, en dat zonder familie. Ze was 18 en had dus geen caregiver mee en had haar familie al een lange tijd niet gezien. Ook nu ging ze eerst nog naar het Hope Center voordat ze echt naar huis kon, maar toch maakten we van haar ontslag een echt feestje! 

De avonddienst arriveert om 14:00 (kom je om 13:55 vragen ze waarom je zo vroeg bent), we doen eerst overdracht, en daarna is het deck 7 tijd, alle patiënten die kunnen mogen een uurtje naar buiten, even een frisse neus halen, en voor de kinderen heerlijk om even buiten te spelen. De dagdienst gaat mee naar boven, de avonddienst blijft op de ward bij de patiënten die niet naar buiten kunnen. Rond 15:30 komt iedereen weer terug en zit de dagdienst erop. Tussen 16:00 en 17:00 komen de nieuwe opnames, deze worden gebracht door pré-op. Buiten in de tent hebben alle patiënten een tas gekregen met toiletspullen en een handdoek. Samen met de daycrew doen we de eerste education. Uitleg, uitleg en nog meer uitleg. Je moet je voorstellen, deze mensen komen vaak vanuit het diepe binnenland, zijn nog nooit in een grote stad geweest, hebben soms nog nooit blanke mensen gezien, laat staan dat ze op een schip zijn geweest waar elektriciteit is en je zomaar water uit de muur kunt halen. Dus is een enorm belangrijk onderdeel: uitleg geven! En dat gaat letterlijk van vertellen hoe de lichtknop werkt, tot dat je op de wc moet gaan zitten en niet bovenop de bril moet gaan staan. Van het belang van handhygiëne, tot uitleggen dat het heel normaal is dat we de bloeddruk een paar keer meten en dat niet betekend dat er gelijk is ergs aan de hand is. Alle patiënten moeten bij opname douchen met chloorhexidine scrub en krijgen gelijk een operatiejasje aan. Begin van de avond komt de anesthesist langs om de pre medicatie af te spreken en alle patiënten even te zien, en ook de chirurg doet een ronde, geeft uitleg en markeert zo nodig de juiste operatie zijde. Daarna doen we als verpleegkundigen nog weer een extra uitleg over hoe de operatie zal gaan, hoe ze kunnen aangeven dat ze pijn hebben (we gebruiken een gezichtjesschaal hiervoor) we vertellen dat ze niet aan de wond mogen komen na de operatie en wat wel en niet te doen in de eerste tijd na de operatie. Bij patiënten boven de 12 jaar prikken we een infuus, alhoewel, tot mijn grote verbazing kunnen heel veel verpleegkundigen hier geen venflons prikken, zelfs IC verpleegkundigen niet. In o.a. Amerika, Engeland en Australië doet de arts dat, of is er een speciaal team die dat doet voor het hele ziekenhuis. Ook heb je in bijna alle landen helemaal geen extra opleiding nodig om op bijvoorbeeld een IC te werken, je solliciteert gewoon en dan leer je vanzelf de trucjes van het vak lijkt het wel, maar klinisch redeneren en kennis van ziektebeelden is soms ver te zoeken. Je kan wel een extra cursus volgen als je dat zelf wil, maar het is niet verplicht. Ik ben er inmiddels dus wel achter dat wij het zo gek niet doen in Nederland, zelfs t.o.v. Amerika, Engeland, Australië, Nieuw-Zeeland enz. 

Nachtdienst start om 22:00 tot 07:30, en in de nachtdienst is het echt heel erg rustig. Alle patiënten slapen meestal gewoon (zoals het hoort ;-) Als je post-OK patiënten hebt moeten er controles gedaan worden, en vaak heb je rond middernacht wat medicatie te geven. Eigenlijk kunnen alle patiënten zelf naar toilet lopen, of water halen o.i.d. Dus nachtdienst hebben we vaak ook veel tijd om te praten met de daycrew, dit zijn lokale mensen uit Dakar en omgeving die één of meer stamtalen spreken maar ook Engels en Frans, zij helpen ons met vertalen. In alle verschillende afdelingen door het hele schip is er daycrew te vinden, van deck tot supply tot receptie tot diningroom. De daycrew zijn de enige mensen aan boord die betaald krijgen, vaak zijn het studenten die in Dakar wonen voor hun studie, of ze zijn net afgestudeerd en werken bijvoorbeeld door de week als accountant en in het weekend op het schip. Op één of andere manier is 4 uur slapen per dag genoeg voor hun, want ze werken ontzettend veel! Een van de daycrew vertelde tijdens een nachtdienst hoe het was voor hem om naar Dakar te komen. Hij leefde op het platte land maar wilde graag studeren. Met het weinige geld wat hij had kwam hij naar de stad en had voor meer dan 7 jaar geen contact met zijn familie omdat hij geen geld had om de reis terug naar huis te betalen en zijn familie op te zoeken. Van zijn laatste 5000 cfa (ongeveer €7,50) kocht hij een klein wagentje en spulletjes om op straat te kunnen verkopen, en zo kon hij naast zijn studie net rondkomen. Inmiddels is hij afgestudeerd en heeft hij een baan in de stad, maar heeft deze (net als veel andere daycrew) een tijdje on hold gezet om ons hier op het schip te komen helpen met vertalen en werken op de ward omdat hij weet hoe het is om te leven op het platte land en bijna geen geld te hebben om rond te komen, laat staan voor een operatie. Wij zijn allemaal ontzettend dankbaar voor de daycrew, voor hun werk op het schip, voor de vrolijkheid die ze de patiënten en ook ons brengen, en voor het helpen met het leren van de taal (woordje voor woordje) en het begrijpen van de cultuur en gewoonten!

Afgelopen tijd hebben we 2 weken orthopedische operaties gedaan bij kinderen onder de 16 jaar, deze kinderen werden geholpen aan gebogen benen (komt vaak door ondervoeding) en klompvoet(en). Hieronder zijn wat foto's te zien van mijn lieve vriendinnetje Sira, 1 van de eerste ortho patiënten van dit jaar, en ook een van mijn patiënten. Toen ze 4 jaar was begonnen haar benen te buigen door ondervoeding. Haar ouders wachten en keken toe in de hoop dat de benen vanzelf weer zouden corrigeren. Toen duidelijk werd dat dit niet ging gebeuren, gingen ze op zoek naar ziekenhuizen om te helpen, maar de kosten waren te hoog voor de familie om te betalen. toen haar benen in de loop van de jaren meer krom werden, voelden Sira's ouders zich hulpeloos. Tot de dag dat ze via de radio hoorden dat Mercy Ships naar Senegal zou komen om kinderen zoals Sira te helpen. Ze namen haar mee naar een screeningsdag en baden dat ze eindelijk hulp zou krijgen! Samen met haar oma kwam Sira naar Dakar, meer dan 10 uur rijden vanaf hun dorpje, en 3 weken geleden kreeg ze aan boord van de Africa Mercy een gratis operatie. Een vreemde omgeving, zusters die je taal niet spreken, pijn na de operatie en de eerste dagen niet uit bed mogen is moeilijk, maar wat zijn alle kinderen dapper! Iedere keer weer leggen ze vol vertrouwen een arm om je schouder als ze opgetild moeten worden en ze geen idee hebben wat er gaat gebeuren. Iedere keer weer krijg je een high five en een grote lacht ook al deed de gipswissel nog zoveel pijn. En kijk naar dat blijde gezichtje toen ze voor eerst weer mocht lopen met rechte benen! Inmiddels is Sira ontslagen van de afdeling, en verblijft ze in het Hope Center in de stad samen met haar oma en heel veel andere patiënten. Hier zal ze blijven tot het gips eraf mag, en dan kan ze weer terug naar haar vader en moeder, en kan ze weer spelen met haar dorpsgenootjes en net zo hard rennen als alle andere kinderen! Vorige week mocht ik heel even naar het Hope Center, en kon ik Sira nog een keer een dikke knuffel geven, wat heerlijk om dan te zien dat de ogen van de kindjes oplichten als ze je zien en je echt herkennen. Hieronder Sira's verhaal in foto's! 

Dat was hem weer voor nu. Zoals jullie merken is het lastig om korte blogs te schrijven ;-) Ik wilde graag een inkijkje geven in het (basic) werk op de ward, vandaar dat deze blog alleen daar over gaat. Maar uiteraard is er daarnaast afgelopen weken op het schip ook een hele hoop gebeurd. Iets met een storm en brand aan boord (ja een echte brand en iedereen is oké gelukkig!), mijn verjaardag en een dagje naar pink lake (wat niet pink bleek te zijn) maar daarover hoop ik volgende week wat te schrijven. 

Laat weer een reactie achter, vind ik leuk!!